بسیاری از افراد هستند که به علت‌های مختلف، چرخه خواب آنها دچار اختلال شده و برای خواب و استراحت مورد نیاز خود، قرص‌های خواب آور استفاده می‌کنند. قرص‌های خواب آور ممکن است آرام بخش یا خواب آور باشند و به اشکال مختلف در اختیار افراد قرار گیرند.
افراد می‌توانند این قرص‌ها را با نسخه یا بدون نسخه استفاده کنند. اما سوال بسیار مهمی که مطرح می‌شود، این است که آیا این قرص‌ها برای سلامتی خطرناک هستند یا خیر؟
در این مقاله از دکتر مهناز شکروی قصد داریم به معرفی انواع قرص خواب و اثرات آن بر روی بدن بپردازیم.
چرا فردی به مشکل بی خواب دچار می‌شود؟
به طور کلی یک فرد طبیعی و سالم به 6 تا 8 ساعت خواب در طول شب نیاز دارد. اما گاهی خواب شبانه با مشکلاتی رو به رو می‌شود. مشکلات خواب به دو دسته تقسیم می‌شوند: مشکل در خوابیدن و مشکل در تداوم خواب.
بعضی از افراد نمی‌توانند بخوابند اما برخی دیگر می‌خوابند ولی خواب بسیار سبکی دارند و مرتب از خواب بیدار می‌شوند. کارشناسان سلامتی پس از وضعیت بررسی این بیماران استفاده از قرص خواب را به آنها توصیه می‌کنند.
مطالعات در زمینه خواب نشان داده‌اند که دلایل بی خوابی به شرح زیرند:
-برخی بیماری‌های ژنتیکی
-استفاده از داروها برای درمان سرماخوردگی و آلرژی
-استفاده از داروهای فشار خون
-استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدها
-استفاده از داروهای تنفسی
-استفاده از داروهای افسردگی
-استفاده بیش از حد از کافئین
قرص های خواب برای کمک به افرادی که دچار مشکلات خواب هستند، استفاده می شود. این قرص ها باعث به خواب رفتن فرد می شوند یا مدت زمان خواب را طولانی تر می کنند.
داروهای خواب آور و آرام بخش ها را به دسته ی زیر تقسیم می کنند
1-بنزودیازپین ها
آرام بخش، ضد استرس، خواب آور، ضد تشنج، فراموشی آور و شل کننده عضلانی
2- باربیتورات ها
آرام بخشی، ضد تشنج و بیهوش کننده قوی
3- داروهای ضد افسردگی
تسکین درد مزمن، ضد اضطراب، ضد استرس، ضد افسردگی
4- آنتی هیستامین ها
کاهش دهنده حساسیت ها و خاصیت آرام بخشی
5- ضد روان پریشی
درمان اختلالات روانی، اسکیزوفرنیا، اختلالات دوقطبی، روان پریشی
دوز مصرفی این داروها و انتخاب نوع آن بنا به شرایط فیزیولوژیکی بدن می بایستی توسط دکتر تجویز شود و از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود.
داروهای خواب آور پس از مصرف بیمار را دچار اختلالاتی از قبیل؛ احساس منگی، احساس بی حالی، خستگی، خواب آلودگی می کند. بنابراین فرد مصرف کننده در زمان مصرف این دارو نباید به انجام فعالیت هایی که نیازمند به هوشیاری کامل دارد مانند رانندگی، کار با دستگاههای سنگین و غیره دست بزند.
برای از بین بردن عوارض ناشی از مصرف داروهای خواب آور، به بیمار توصیه می شود که با مصرف غذاهای سالم و ورزش های هوازی به بهبود عملکرد جسمانی خود کمک کند.
مصرف همزمان داروهای خواب آور با مواد مخدر و توهم زا و یا نوشیدنی های الکی می تواند منجر به از دست دادن هوشیاری یا مرگ شود.
چگونه از قرص خواب استفاده کنیم؟
برای استفاده از قرص خواب دستورالعمل آن را از پزشک بپرسید. نحوه مصرف دارو با توجه به ویژگی‌های بدنی هر فرد متفاوت است. اما در هنگام مصرف این قرص به این مورد توجه داشته باشید تنها وقتی از این قرص استفاده کنید که بتوانید به خوبی بخوابید. همچنین بلافاصله بعد از رفتن به اتاق خواب این قرص را مصرف کنید.
عوارض قرص خواب آور
شاید در نگاه اول مصرف قرص های خواب آور اولین راه حل ساده برای رفع مشکلات بی خوابی باشد اما مصرف این قرص می تواند مشکلات عدیده ای را به همراه آورد. مصرف داروی خواب آور مانند هر داروی دیگری دارای عوارض جانبی است اما اثرات منفی آن نسبت به داروهای دیگری جدی تر است و می تواند مشکلات بسیاری را به همراه آورد ولی این عوارض در افراد مختلف به شکلی متفاوت بروز می نماید. برخی از عوارض قرص خواب آور بدین شرح است :
1- رفتار های غیر طبیعی
یکی از عوارض داروی خواب آور این است که مصرف آن می تواند یک حالت غیر طبیعی در فرد ایجاد کند، طی این رفتار فرد در یک حالت نیمه آگاه است و می تواند در خواب راه برود و یا اینکه فراموشی بگیرد. افرادی که تحت تاثیر این دارو قرار می گیرند و در طول شب شروع به راه رفتن می کنند و بعد از بیدار شدن هیچ یک از رفتار های خود را به یاد نمی آورند.
2- سوزش معده
یکی از جدی ترین عوارض قرص خواب آور، بروز مشکلات و بیماری های معده می باشد، همچنین پژوهش ها نشان داده مصرف این دارو خطر ابتلا GRED یا سوزش معده را به شدت افزایش داده و همچنین آسیب به مری را هم به همراه خواهد داشت.
واکنش آلرژیک یکی از عوارض داروی خواب آور است…
شاید تصور کنید آلرژی یکی از مشکلاتی است که تعداد محدودی از مردم از آن رنج می برند در حالی که این چنین نیست، این اختلال می تواند ناشی از ترکیبات موجود در برخی از دارو ها در بدن ایجاد شود و به مشکلات تنفسی و تورم صورت بیانجامد.
3- از دست دادن حافظه
بسیاری از افراد سالخورده دچار اختلال حافظه هستند که این امر یکی از خطرناک ترین عوارض قرص خواب آور به شمار می رود، تحقیقات نشان داده افراد مسنی که در طول بیش از 3 ماه این دارو را مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند. مصرف قرص بنزودیازپین اثر مستقیمی بر ابتلا به بیماری آلزایمر دارد.
4- داروی خواب آور و اعتیاد
برخی از زنان و مردان بعد از مصرف طولانی مدت داروی خواب آور احساس نارضایتی از خواب دارند و نمی توانند بدون دارو بخوابند و در واقع می توان گفت به مصرف این دارو معتاد شده اند. برای این منظور لازم است به پزشک مراجعه نمایند تا عوارض قرص خواب آور را که عمدتاً از مشکلات بی خواب شدید تر هستند از بین بروند.
5- تغییر در رفتار
افراد معتاد به مصرف داروهای خواب آور دچار نوسانات خلقی و رفتاری زیادی می شوند. مصرف این داروها به مرور زمان، ثبات اخلاقی را از بین می برد به طوری که اطرافیان و نزدیکان فرد از این تغییرات شکایت داشته و دچار رنجش بسیاری می شوند.
6- خطر سرطان و مرگ
یکی از عوارض داروی خواب آور کاهش طول عمر و مرگ است. همچنین مصرف این قرص خطر ابتلا به انواع سرطان را تا حد بسیار زیادی افزایش خواهد داد. گفته می شود که قرص های خواب آور محبوب مانند Restil و Ambien خطرناک هستند.
7- سنکوپ کردن
در صورتی که فرد به مصرف نوشیدنی های الکلی اعتیاد داشته باشد یا قبل از مصرف قرص خواب آور مقادیر زیادی نوشیدنی الکلی استفاده کرده باشد، در خطر سنکوپ کردن قرار دارد. سنکوپ حالت خطرناکی است و می تواند به طور کامل یا موقت موجب از دست دادن حافظه و یا حتی مرگ شود. یکی از موارد خودکشی ها و مرگ های ناگهانی ناشی از مصرف همزمان قرص خواب آور و الکل است.
علائم حساسیت به قرص خواب آور
مصرف برخی از داروهای خواب آور می‌تواند همراه با حساسیت‌هایی برای افراد باشد که برخی از نشانه‌های بروز حساسیت در برخورد با مصرف این داروها شامل موارد زیر می‌شوند:
- اختلال در دید یا هر گونه مشکلی در بینایی افراد
- احساس درد شدید و سنگین در ناحیه قفسه سینه
- اختلال در تنفس
- احساس احتقان گلو
- گرفتگی صدا
- خارش در تمامی نواحی بدن
- حالت تهوع و استفراغ
سخن پایانی
قرص خواب‌آور داروهایی هستند که برای کمک به خواب رفتن یا به خواب ماندن شما طراحی شده‌اند و گاهی اوقات برای کمک به درمان بی‌خوابی استفاده می‌شوند. قرص‌های خواب آور می‌توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، بنابراین اگر مشکلات خواب دارید، ایده خوبی است که با یک پزشک متخصص متبحر صحبت کنید. مهم است که به یاد داشته باشید ،قرص‌های خواب ممکن است به شما کمک کنند تا بخوابید، اما علت بی‌خوابی شما را درمان نمی‌کنند.
